Πέμπτη 17 Μαΐου 2012

Αστικοί θρύλοι – Μύθοι του σήμερα

                                         
                                              Kultur | 28.12.2011 
Υπάρχουν πράγματα, τα οποία δεν μπορούν να πεθάνουν. Οι σύγχρονοι μύθοι ανήκουν σε αυτά. Από την αράχνη στον φοίνικα γιούκα μέχρι τα πορτοκάλια, τα οποία δηλητηριάζονται με υδράργυρο. Πάντα το βιώνει ο φίλος του φίλου.

Συνέβη σε μια καφετέρια πριν από λίγες εβδομάδες. Μια γυναίκα διηγείται στην κυρία που κάθεται στο διπλανό τραπέζι ότι στον ζωολογικό κήπο της Κολωνίας συνέβη κάτι απίστευτα αστείο. Μια ομάδα παιδιών του νηπιαγωγείου έκανε τον γύρο του χώρου όπου κρατούνται οι πιγκουίνοι και όταν έφτασαν στο νηπιαγωγείο ο σάκος ενός μικρού αγοριού έσταζε. Όταν οι παιδαγωγοί έλεγξαν τον σάκο είδαν να κρύβεται ένας πιγκουίνος με γουρλωμένα μάτια. Το αγόρι είπε ότι τον πήρε μαζί «επειδή είναι τόοοοοοσο χαριτωμένος!»
Επικίνδυνη ζωή: πιγκουίνοι. Μπορούμε να το πιστέψουμε. Μπορούμε να μην του δώσουμε σημασία. Όμως μας αρέσει να το διηγούμαστε συνεχώς. Θεωρητικά θα μπορούσε να είναι πιθανό και όποιος τηλεφωνήσει στον ζωολογικό κήπο της Κολωνίας για ν’ ακούσει ότι όντως συνέβη, αλλά είναι πάρα πολύ απίθανο, επειδή οι πιγκουίνοι είναι ιδιαίτερα μαχητικά ζώα; Όποιος πληκτρολογήσει ωστόσο τη λέξη στη μηχανή αναζήτησης θα διαπιστώσει ότι ο φοβισμένος πιγκουίνος μεταφέρθηκε στα τέλη του 2008 μέσω της Ρηνανίας, ότι η ιστορία κάνει τον γύρο του κόσμου από το 1993 και ότι όλα άρχισαν στη μεγάλη Βρετανία. Ο πιγκουίνος είναι ένας «αστικός θρύλος», ένας σύγχρονος μύθος, μια «μυθική ιστορία του σήμερα», σύμφωνα με τους ερευνητές που ασχολούνται με την αφήγηση.

Αρχικά είναι καθημερινότητα – μετά συμβαίνει κάτι ασυνήθιστο

Αν κάποιος θέλει να μάθει γιατί παραμένει τόσο επίμονα ζωντανή η ιστορία μπορεί να τηλεφωνήσει στον Ρολφ Βίλχελμ Μπρέντνιχ. Έχει εκδόσει πέντε βιβλία για τους σύγχρονους μύθους και έχει συλλέξει, σχολιάσει και ταξινομήσει περισσότερες από 700 διαφορετικές ιστορίες. Την ιστορία του κλεμμένου πιγκουίνου μπορεί να μην την έχει ακούσει ακόμα, αλλά υποψιάζεται γιατί τη διηγούνται τόσο ευχάριστα οι άνθρωποι: «Ένας καλός αφηγητής, ο οποίος έχει στη διάθεσή του μια ιστορία, έχει και το κοινό του κι έτσι αναγνωρίζεται μέσα σε αυτόν τον μικρό κύκλο αφηγητών και ακροατών.»

Φαίνεται άκακο – αλλά ταυτόχρονα θα μπορούσαν να συμβούν πολλών ειδών αναπάντεχα...
Ακριβώς αυτή την επίδραση έχουν οι σύγχρονοι μύθοι όπως τα παραμύθια. Σε αντίθεση με αυτά δεν διαδραματίζονται εξ ολοκλήρου στο βασίλειο της φαντασίας. Προκύπτουν από την καθημερινότητα, σύμφωνα με τον Ρολφ Μπρέντνιχ, και γι’ αυτόν τον λόγο μπορούν να θεωρούνται αληθινοί,, «επειδή έχουν ένα εντελώς πραγματικό σημείο αφετηρίας: Ανθρώπινα πλάσματα πηγαίνουν διακοπές ή στο εστιατόριο. Αυτή η καθημερινότητα ανατρέπεται κάποτε και συμβαίνει κάτι αναπάντεχο. Μια έκπληξη." Και ένα καλό αστείο.

Από το στόμα στο αυτί μέσω τηλεφωνικού δικτύου...

Με την επιμονή του αφηγητή ότι έχει ακούσει αυτή την ιστορία από γνωστό κάποιου φίλου και επειδή εγγυάται για την αξιοπιστία του μπαίνουμε στον πειρασμό να την πιστέψουμε. Ίσως όχι απαραίτητα τον κλεμμένο πιγκουίνο, αλλά την ακόλουθη ιστορία που ισορροπεί τόσο επιδέξια ανάμεσα στο «πολύ πιθανό» και στο «δεν θα μπορούσε», που στο τέλος επιβεβαιώνει η αστυνομία. Πριν δυο χρόνια στην Κολωνία λίγο πριν το καρναβάλι κάποιος ντυμένος Άραβας έχασε το πορτοφόλι του στο δρόμο. Ένας πεζός το είδε, το σήκωσε και το έδωσε στον άντρα. Αυτός τον ευχαρίστησε και ζήτησε συγγνώμη που δεν μπορούσε να του δώσει δυστυχώς ανταμοιβή, αλλά είχε γι’ αυτόν μια καλή συμβουλή. Δεν έπρεπε να πάει στην παρέλαση την Καθαρά Δευτέρα γιατί θα του συνέβαινε κάτι κακό. 

Φαίνεται αστείο, αλλά κάπου θα μπορούσε ασφαλώς να είναι κρυμμένη μια βόμβα

«Τώρα γνωρίζετε όσα πρέπει να περιέχει μια τέτοια ιστορία.», λέει γελώντας ο Χέλμουτ Φίσερ. Ο ομότιμος καθηγητής Γερμανικής Φιλολογίας ακολούθησε την εξέλιξη της ιστορίας. Η αστυνομία είχε διενεργήσει προανάκριση μέχρι που η ίδια ιστορία εμφανίστηκε ξαφνικά και στο Μόναχο και στο Όμπερχαουζεν, και σύντομα κατέστη σαφές ότι στερείται των πραγματικών γεγονότων. Η αρχή των πραγματικών σύγχρονων μύθων σπάνια μπορεί να εξακριβωθεί, σύμφωνα με τον Φίσερ, ο οποίος εξέδωσε και μια ανθολογία με φανταστικές ιστορίες. Αυτό οφείλεται προπάντων στο γεγονός ότι διαδίδονται πάρα πολύ γρήγορα. Ακόμα και χωρίς το διαδίκτυο σε ένα πείραμα που διεξήχθη τη δεκαετία του 1980 χρειάστηκε μόνο μιάμιση μέρα μέχρι να εδραιωθεί παγκοσμίως μια προμελετημένη ιστορία από την Καλιφόρνια μέχρι τη Νέα Υόρκη.

Ένα άτομο που εξαφανίστηκε και κάνει ωτοστόπ κάνει καριέρα
Η ιστορία της προειδοποίησης πριν από την πομπή του καρναβαλιού, ωστόσο, καταστέλλεται από το φόβο και την αβεβαιότητα. Αυτό συμβαίνει συχνά με τους σύγχρονους θρύλους όπως των Μπρέντνιχ και Φίσερ. Μαζί με τους συναδέλφους τους ερευνητές ταξινόμησαν χονδρικά τα διάφορα είδη θεματικά: σε αστικούς μύθους που έχουν να κάνουν με εφευρέσεις και τεχνολογία, μύθους, στους οποίους πρόκειται για σχέσεις, για ζώα που πρωταγωνιστούν ή για ταξίδια στο εξωτερικό. Στους τελευταίους κλέβουν τα λάστιχα σε ανυποψίαστους Γερμανούς στην Πολωνία και τα πουλούν. Οι τουρίστες αποκοιμούνται σε παραλίες της Τουρκίας και ξυπνούν με ένα νεφρό λιγότερο. Και όταν έκανε την εμφάνισή του το AIDS κυκλοφορούσαν ιστορίες ξαφνικά όπου τα μολυσμένα με τον ιό HIV άτομα μολύνουν άλλους σκοπίμως για εκδίκηση προετοιμάζοντας τα καθίσματα στον κινηματογράφο με χρησιμοποιημένες σύριγγες ή αποπλανώντας στις διακοπές αθώα κορίτσια.

Είναι ακόμα εκεί, αλλά ποιος ξέρει τι περνάει. 

Ο πιο επιτυχημένος αστικός μύθος που έχει ερευνηθεί μέχρι σήμερα δεν προέρχεται από τον εξωτικό ιστό της αράχνης γύρω από τον φοίνικα Γιούκα ή το δόντι αρουραίου στην πίτσα, αλλά από το άτομο που εξαφανίστηκε κάνοντας ωτοστόπ. Υπήρχε σε ενδιαφέρουσες παραλλαγές ήδη τον 19ο αιώνα στη Σιλεσία και έκανε κάπως έτσι τον γύρο της Γερμανίας τη δεκαετία του 1980.
Μια ηλικιωμένη κυρία στον υπόγειο χώρο στάθμευσης ενός πολυκαταστήματος στο Μπράουνσβαϊγκ ζήτησε από μια νεαρή γυναίκα να την πάρει μαζί της, επειδή είχε χάσει το λεωφορείο της. Όταν η γριά επιβιβάστηκε στο αυτοκίνητο η κοπέλα παρατήρησε ότι τα χέρια και τα μπράτσα της είναι πολύ τριχωτά και την υποψιάστηκε. Ζήτησε από την κυρία να αποβιβαστεί για να την βοηθήσει να ξεπαρκάρει και στη συνέχεια πάτησε γκάζι γρήγορα. Μόλις έφτασε στο σπίτι, βρήκε την πλαστική σακούλα στο αυτοκίνητο, την οποία είχε μαζί της η ηλικιωμένη κυρία. Μέσα βρισκόταν ένα τσεκούρι. Το ανέφερε στην αστυνομία και έμαθε ότι αναζητείται ένας δολοφόνος που ντύνεται γυναίκα και σκοτώνει τα θύματά του με τσεκούρι.
Εν ολίγοις, ασυνήθιστα, μια τοπική αναφορά, ένα καλό αστείο και συνέβη σε μια γνωστή ενός φίλου, και διαδίδεται! Η ιστορία παίρνει ταχύτερες διαστάσεις απ’ την κρυψώνα του πιγκουίνου στο σακίδιο.
συγγραφέας: Marlis Schaum
σύνταξη: Gudrun Stegen /Ba
http://www.dw-world.de/dw/article/0,,15622878,00.html









Elena Arvanitou



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου