Φόβος αποχωρισμού, φόβος για τα τέρατα που κρύβονται κάτω απ’ το κρεβάτι ή φόβος για την απώλεια των γονέων. Τα παιδιά έχουν πολλούς φόβους και μπορούν με την πλούσια φαντασία τους στην κυριολεξία να βιώσουν διαφορετικές καταστάσεις. Επομένως, οι φόβοι ανήκουν στην υγιή ανάπτυξη του παιδιού. Ωστόσο, είναι σημαντικό οι γονείς να έχουν τη σωστή αντίδραση.
Ο φόβος ανήκει στη ζωή
Ο φόβος είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό σύστημα προειδοποίησης. Μας προειδοποιεί κατά τη διάρκεια της ζωής μας για καταστάσεις που μπορεί να είναι απειλητικές για το σώμα, την ψυχή, αλλά και το κοινωνικό μας σύστημα. Ο φόβος εμφανίζεται όταν δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε εκ νέου και με σαφήνεια την επικινδυνότητα των καταστάσεων. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που τα παιδιά συχνά φοβούνται. Πολλές νέες, άγνωστες και καταστάσεις που δεν έχουν βιώσει ακόμα πυροδοτούν τους φόβους των παιδιών. Ακόμα κι αν δεν είναι πάντα εύκολο για τους γονείς να διαχειριστούν αυτά τα συναισθήματα, οι φόβοι και η υπερνίκησή τους παρουσιάζουν σημαντικές προκλήσεις για τα παιδιά. Γνωρίζουν τις ίδιες τους τις δυνάμεις και δυνατότητες αντιμετώπισης αυξάνοντας έτσι την αυτοπεποίθησή τους.
Χαρακτηριστικές καταστάσεις φόβου και συμβουλές για τους γονείς απ’ την ψυχολόγο και ψυχοθεραπεύτρια Δρ. Monika Specht-Tomann
1. Ο φόβος του αποχωρισμού: Η τρίχρονη Σίνα δεν μπορεί ν’ αποχωριστεί απ’ τη μητέρα της. Κάθε πρωί για να πάει στον παιδικό σταθμό κλαίει με μαύρο δάκρυ.
Δρ. Monika Specht-Tomann: «Η μητέρα θα πρέπει ν’ αναπτύξει με τη Σίνα μια μικρή τελετουργία αποχαιρετισμού, π.χ. μπορούν να δίνουν ένα επιπλέον φιλί στο αριστερό χέρι ή να χρησιμοποιούν μια κοινή φράση. Ακόμα κι ένα αγαπημένο μαλλιαρό ζωάκι μπορεί να ελαφρύνει τον αποχαιρετισμό. Έτσι μπορεί η μητέρα να παραδίδει τη Σίνα στη νηπιαγωγό και να φεύγει αμέσως. Κάθε δισταγμός, κάθε επιπλέον φιλί το κάνει ακόμα πιο δύσκολο για τη Σίνα.»
2. Φόβος για το σκοτάδι: Ο τετράχρονος Λέων μπορεί να κοιμηθεί μόνο με αναμμένο φως. Μόλις ξυπνήσει και δει ότι είναι σκοτεινά φωνάζει πανικοβλημένος.
Δρ. Monika Specht-Tomann: «Σαν πρώτη αντίδραση μόλις ο Λέων ξυπνά οι γονείς θα πρέπει να του πιάσουν το χέρι και να τον παρηγορήσουν. Στη συνέχεια, θα πρέπει να του πάρουν ένα χαμηλό νυχτερινό φωτάκι και να τ’αφήνουν αναμμένο όλη τη νύχτα. Οι γονείς θα πρέπει να ξέρουν ότι το σκοτάδι τρομάζει τα παιδιά, επειδή σημαίνει το τέλος της ημέρας και ταυτόχρονα τον αποχωρισμό από τ’ αγαπημένα άτομα.»
3. Φόβος για άγρια ζώα στη ντουλάπα: Ο τρεισήμισυ ετών Τζούλιαν δεν μπορεί να κοιμηθεί μόνος του. Είναι πεπεισμένος ότι στη ντουλάπα παραμονεύουν άγρια ζώα. Όλα καλά, αλλά η παρότρυνση δε βοηθά καθόλου. Μόλις η μητέρα απομακρύνεται απ’ το δωμάτιο ο Τζούλιαν τρέχει πίσω της. Δεν μένει μόνος του στο κρεβάτι του.
Δρ. Monika Specht-Tomann: Είναι σημαντικό να πάρουν οι γονείς του τον Τζούλιαν σοβαρά. Οι μορφές που σχηματίζει με την ίδια του τη φαντασία τον κάνουν να φοβάται τις νύχτες! Αυτό δεν μπορεί να περάσει με μια φράση όπως «Τι βλακεία». Οι γονείς του θα πρέπει να του δώσουν την ευκαιρία να επινοήσει ο ίδιος κάτι που θα μπορούσε να βάζει τα ζώα για ύπνο. Ίσως, μπορεί να αναπτύξει μια μικρή τελετουργία, π.χ. να νανουρίζει τα ζώα μ’ ένα τραγούδι ή να βάζει ένα σκίτσο κάτω απ’ το κρεβάτι για να έχει την ησυχία του τα βράδια.
4. Φόβος ότι δεν αγαπιέται πια: Ο πεντάχρονος Μαξ μόλις απέκτησε μια μικρή αδελφή. Τώρα φοβάται ότι η μαμά και ο μπαμπάς του δεν θα τον αγαπούν πια. Στενοχωριέται και κλείνεται στον εαυτό του.
Δρ. Monika Specht-Tomann: «Στον Μαξ ξυπνά η νοσταλγία να είναι ένα με τη μητέρα του όπως το βίωνε ως μωρό. Ο φόβος του αποχωρισμού που έχει ξεπεραστεί ήδη επανεμφανίζεται. Θέλει τη μαμά και τον μπαμπά για τον εαυτό του. Ο αποχωρισμός πονάει! Οι γονείς μπορούν ν’ αφήσουν τον Μαξ να φροντίζει το μωρό μεταδίδοντάς του έτσι το συναίσθημα ότι είναι σημαντικός για την αδερφούλα του. Εκτός αυτού είναι σημαντικό να βρίσκουν οι γονείς του χρόνο εναλλάξ μόνο γι’ αυτόν. Θα πρέπει να του χαρίζουν πολλή αγάπη, τρυφερότητα και ασφάλεια, και να υποστηρίζουν τις κοινωνικές του επαφές προσκαλώντας τους φίλους του απ’ τον παιδικό σταθμό.» 5. Φόβος απώλειας των γονιών: Η γιαγιά της επτάχρονης Κάθριν πέθανε πριν από λίγο καιρό. Από τότε η Κάθριν φοβάται να μην χάσει τους γονείς της. Κάθε φορά που η μητέρα ή ο πατέρας της φεύγουν χωρίς αυτήν γαντζώνεται πάνω τους και δεν τους αφήνει να φύγουν.
Δρ. Monika Specht-Tomann: «Στην ηλικία της η Κάθριν είναι ήδη σε θέση να καταλάβει ότι ο θάνατος σημαίνει έναν οριστικό χωρισμό. Ο ήδη ξεπερασμένος φόβος της απώλειας βιώνεται εκ νέου από την Κάθριν. Οι γονείς της θα πρέπει να μιλήσουν μαζί της για τον θάνατο της γιαγιάς της. Πώς συνέβη; Γιατί; Πώς ήταν η τελευταία συνάντηση; Εκτός αυτού, οι γονείς της Κάθριν θα πρέπει να κατανοήσουν την ανάγκη της για ασφάλεια και σιγουριά λέγοντάς της πάντα ξεκάθαρα γιατί έφυγαν η μαμά και ο μπαμπάς, πού θα είναι και πότε θα επιστρέψουν.»
Η Δρ. Monika Specht-Tomann είναι ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια στο Γκρατς της Αυστρίας, και συγγραφέας αναρίθμητων βιβλίων, μεταξύ άλλων και του βιβλίου «Kinder Angst haben: Wie wir helfen können.» (εκδόσεις Πάτμος).
Julia Ahrens. Eltern. Kinderängste – So reagieren sie richtig.http://de.lifestyle.yahoo.com/blogs/eltern/kinder%C3%A4ngste-reagieren-sie-richtig-104405436.html (Di., 9. Aug 2011)
Ο φόβος ανήκει στη ζωή
Ο φόβος είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό σύστημα προειδοποίησης. Μας προειδοποιεί κατά τη διάρκεια της ζωής μας για καταστάσεις που μπορεί να είναι απειλητικές για το σώμα, την ψυχή, αλλά και το κοινωνικό μας σύστημα. Ο φόβος εμφανίζεται όταν δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε εκ νέου και με σαφήνεια την επικινδυνότητα των καταστάσεων. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που τα παιδιά συχνά φοβούνται. Πολλές νέες, άγνωστες και καταστάσεις που δεν έχουν βιώσει ακόμα πυροδοτούν τους φόβους των παιδιών. Ακόμα κι αν δεν είναι πάντα εύκολο για τους γονείς να διαχειριστούν αυτά τα συναισθήματα, οι φόβοι και η υπερνίκησή τους παρουσιάζουν σημαντικές προκλήσεις για τα παιδιά. Γνωρίζουν τις ίδιες τους τις δυνάμεις και δυνατότητες αντιμετώπισης αυξάνοντας έτσι την αυτοπεποίθησή τους.
Χαρακτηριστικές καταστάσεις φόβου και συμβουλές για τους γονείς απ’ την ψυχολόγο και ψυχοθεραπεύτρια Δρ. Monika Specht-Tomann
1. Ο φόβος του αποχωρισμού: Η τρίχρονη Σίνα δεν μπορεί ν’ αποχωριστεί απ’ τη μητέρα της. Κάθε πρωί για να πάει στον παιδικό σταθμό κλαίει με μαύρο δάκρυ.
Δρ. Monika Specht-Tomann: «Η μητέρα θα πρέπει ν’ αναπτύξει με τη Σίνα μια μικρή τελετουργία αποχαιρετισμού, π.χ. μπορούν να δίνουν ένα επιπλέον φιλί στο αριστερό χέρι ή να χρησιμοποιούν μια κοινή φράση. Ακόμα κι ένα αγαπημένο μαλλιαρό ζωάκι μπορεί να ελαφρύνει τον αποχαιρετισμό. Έτσι μπορεί η μητέρα να παραδίδει τη Σίνα στη νηπιαγωγό και να φεύγει αμέσως. Κάθε δισταγμός, κάθε επιπλέον φιλί το κάνει ακόμα πιο δύσκολο για τη Σίνα.»
2. Φόβος για το σκοτάδι: Ο τετράχρονος Λέων μπορεί να κοιμηθεί μόνο με αναμμένο φως. Μόλις ξυπνήσει και δει ότι είναι σκοτεινά φωνάζει πανικοβλημένος.
Δρ. Monika Specht-Tomann: «Σαν πρώτη αντίδραση μόλις ο Λέων ξυπνά οι γονείς θα πρέπει να του πιάσουν το χέρι και να τον παρηγορήσουν. Στη συνέχεια, θα πρέπει να του πάρουν ένα χαμηλό νυχτερινό φωτάκι και να τ’αφήνουν αναμμένο όλη τη νύχτα. Οι γονείς θα πρέπει να ξέρουν ότι το σκοτάδι τρομάζει τα παιδιά, επειδή σημαίνει το τέλος της ημέρας και ταυτόχρονα τον αποχωρισμό από τ’ αγαπημένα άτομα.»
3. Φόβος για άγρια ζώα στη ντουλάπα: Ο τρεισήμισυ ετών Τζούλιαν δεν μπορεί να κοιμηθεί μόνος του. Είναι πεπεισμένος ότι στη ντουλάπα παραμονεύουν άγρια ζώα. Όλα καλά, αλλά η παρότρυνση δε βοηθά καθόλου. Μόλις η μητέρα απομακρύνεται απ’ το δωμάτιο ο Τζούλιαν τρέχει πίσω της. Δεν μένει μόνος του στο κρεβάτι του.
Δρ. Monika Specht-Tomann: Είναι σημαντικό να πάρουν οι γονείς του τον Τζούλιαν σοβαρά. Οι μορφές που σχηματίζει με την ίδια του τη φαντασία τον κάνουν να φοβάται τις νύχτες! Αυτό δεν μπορεί να περάσει με μια φράση όπως «Τι βλακεία». Οι γονείς του θα πρέπει να του δώσουν την ευκαιρία να επινοήσει ο ίδιος κάτι που θα μπορούσε να βάζει τα ζώα για ύπνο. Ίσως, μπορεί να αναπτύξει μια μικρή τελετουργία, π.χ. να νανουρίζει τα ζώα μ’ ένα τραγούδι ή να βάζει ένα σκίτσο κάτω απ’ το κρεβάτι για να έχει την ησυχία του τα βράδια.
4. Φόβος ότι δεν αγαπιέται πια: Ο πεντάχρονος Μαξ μόλις απέκτησε μια μικρή αδελφή. Τώρα φοβάται ότι η μαμά και ο μπαμπάς του δεν θα τον αγαπούν πια. Στενοχωριέται και κλείνεται στον εαυτό του.
Δρ. Monika Specht-Tomann: «Στον Μαξ ξυπνά η νοσταλγία να είναι ένα με τη μητέρα του όπως το βίωνε ως μωρό. Ο φόβος του αποχωρισμού που έχει ξεπεραστεί ήδη επανεμφανίζεται. Θέλει τη μαμά και τον μπαμπά για τον εαυτό του. Ο αποχωρισμός πονάει! Οι γονείς μπορούν ν’ αφήσουν τον Μαξ να φροντίζει το μωρό μεταδίδοντάς του έτσι το συναίσθημα ότι είναι σημαντικός για την αδερφούλα του. Εκτός αυτού είναι σημαντικό να βρίσκουν οι γονείς του χρόνο εναλλάξ μόνο γι’ αυτόν. Θα πρέπει να του χαρίζουν πολλή αγάπη, τρυφερότητα και ασφάλεια, και να υποστηρίζουν τις κοινωνικές του επαφές προσκαλώντας τους φίλους του απ’ τον παιδικό σταθμό.» 5. Φόβος απώλειας των γονιών: Η γιαγιά της επτάχρονης Κάθριν πέθανε πριν από λίγο καιρό. Από τότε η Κάθριν φοβάται να μην χάσει τους γονείς της. Κάθε φορά που η μητέρα ή ο πατέρας της φεύγουν χωρίς αυτήν γαντζώνεται πάνω τους και δεν τους αφήνει να φύγουν.
Δρ. Monika Specht-Tomann: «Στην ηλικία της η Κάθριν είναι ήδη σε θέση να καταλάβει ότι ο θάνατος σημαίνει έναν οριστικό χωρισμό. Ο ήδη ξεπερασμένος φόβος της απώλειας βιώνεται εκ νέου από την Κάθριν. Οι γονείς της θα πρέπει να μιλήσουν μαζί της για τον θάνατο της γιαγιάς της. Πώς συνέβη; Γιατί; Πώς ήταν η τελευταία συνάντηση; Εκτός αυτού, οι γονείς της Κάθριν θα πρέπει να κατανοήσουν την ανάγκη της για ασφάλεια και σιγουριά λέγοντάς της πάντα ξεκάθαρα γιατί έφυγαν η μαμά και ο μπαμπάς, πού θα είναι και πότε θα επιστρέψουν.»
Η Δρ. Monika Specht-Tomann είναι ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια στο Γκρατς της Αυστρίας, και συγγραφέας αναρίθμητων βιβλίων, μεταξύ άλλων και του βιβλίου «Kinder Angst haben: Wie wir helfen können.» (εκδόσεις Πάτμος).
Julia Ahrens. Eltern. Kinderängste – So reagieren sie richtig.http://de.lifestyle.yahoo.com/blogs/eltern/kinder%C3%A4ngste-reagieren-sie-richtig-104405436.html (Di., 9. Aug 2011)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου